Εδώ υπάρχει μια ολοζώντανη Μεσαιωνική Πόλη, που μέσα από τα τείχη της αναπνέουν, κατοικούν και εργάζονται περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι, χωρίς να υπολογίσουμε τους χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Ένα μεσαιωνικό μνημείο, δυτικοευρωπαϊκού υστερογοτθικού ρυθμού –με πολλά στοιχεία της ιταλικής αναγεννησιάκης τεχνοτροπίας να εμφανίζονται στα τέλη του 15ου αιώνα καθώς και στοιχεία ντόπιας αρχιτεκτονικής- από τα ελάχιστα που υπάρχουν πλέον στην Ευρώπη, αναπόσπαστο πλέον μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που προστατεύεται από την UNESCO.
Περπατώντας στα λιθόστρωτα δρομάκια της οι μόνοι που μπορούν να σε κρατήσουν ίσως στο παρόν είναι οι υπόλοιποι επισκέπτες που την περιδιαβαίνουν δίπλα σου ή μπροστά σου. Λίγο αν ονειροπολήσεις και ξεχαστείς σίγουρα θα σκεφτείς για ποιο λόγο δεν φορούν λαμπερές πανοπλίες και γιατί δεν ακούς τις οπλές των αλόγων, να βροντοχτυπούν.
Η Πόλη της Ρόδου ιδρύθηκε το 408 π.Χ. στην «Πανός άκρα», στη βόρεια μύτη του νησιού και ρυμοτομείται με το καλύτερο πολεοδομικό σύστημα όλων των εποχών, το Ιπποδάμειο. Η Παλιά Πόλη περιβάλλεται από πολύ καλοδιατηρημένα μεσαιωνικά αμυντικά τείχη του 14ου και 15ου αιώνα, μήκους περίπου πέντε χιλιομέτρων και πλάτους περίπου 12 μέτρων, με επάλξεις και πυργίσκους καθώς και τάφρο, πλάτους περίπου 30 μέτρων, με γέφυρες στις Πύλες. Διαθέτει 11 Πύλες από τις οποίες ξεχωρίζουν η Πύλη Ντ’ Αμπουάζ και η Θαλασσινή Πύλη ή Πύλη του Λιμανιού. Οι υπόλοιπες είναι: Πύλη Μουσείου, Πύλη Αρνάλδου, Πύλη Ταρσανά, Πύλη Ελευθερίας, Πύλη Αγίου Αθανασίου, Πύλη Ακάντιας, Πύλη Παναγίας ,Πύλη της Αγίας Αικατερίνης και Πύλη Αγίου Ιωάννη ή Κοσκινού. Η τελευταία ονομάζεται και Κόκκινη Πόρτα, καθώς, όπως λέει η παράδοση στην Πύλη αυτοί σφαγιάστηκαν πολλοί χριστιανοί κατά τη διάρκεια της Άλωσης της πόλης το 1522 από τους Τούρκους.
Η Παλιά Πόλη κτίστηκε από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη ή απλά Ιωαννίτες Ιππότες, που έφτασαν στη Ρόδο το 13ο αιώνα, μετά την εκδίωξη τους από τους Αγίους Τόπους, όταν πια η Ιερουσαλήμ έπεσε στα χέρια του Σαλαντίν. Οι Ιωαννίτες αφού κατάφεραν να αποσπάσουν την έγκριση του Πάπα κατέλαβαν τη Ρόδο, ενώ νωρίτερα είχαν κάνει ένα μικρό πέρασμα από την Κύπρο, όπου ο βασιλιάς τους είχε παραχωρήσει τη Λεμεσό. Οι Ιωαννίτες της Ρόδου ήταν οργανωμένοι σε επτά διαφορετικές «Γλώσσες» -Langues ή Tongues-, αυτές της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Προβηγκίας, της Ωβέρνης, της Ιταλίας, Ισπανίας και της Αγγλίας ενώ το έμβλημα τους ήταν ο «σταυρός της Αμάλφης», ο οποίος αργότερα μετονομάστηκε σε «σταυρό της Μάλτας», όταν οι Ιωαννίτες κατέφυγαν σ’ αυτό το νησί της Μεσογείου, μετά την κατάκτηση της Ρόδου από τους Οθωμανούς, το 16ο αιώνα..
Το εντυπωσιακό Κάστρο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη ή Ιπποτών της Ρόδου πλέον βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του κάστρου της Παλιάς Μεσαιωνικής Πόλης, το επονομαζόμενο, κατά τα χρόνια της Ιπποτοκρατίας (1309-1522), Κολλάκιο ή Chateu. Το Κολλάκιο περιελάμβανε τα Καταλύματα των Γλωσσών, δηλαδή τα καταλύματα των διαφορετικών εθνών ή εθνοτήτων, το νοσοκομείο, τις κατοικίες των ιπποτών, την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και το παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου. Χωριζόταν από το πολύ μεγαλύτερο νότιο τμήμα, τη Χώρα ή Μπούργκο με ένα εσωτερικό τείχος ενώ τα δύο μέρη ένωνε μία πύλη. Στη Χώρα διέμενε και εργαζόταν ο ντόπιος πληθυσμός, δηλ. οι Έλληνες, οι εβραίοι και οι Λατίνοι.
Η περιπλάνηση σας στα σοκάκια της Παλιάς Πόλης θα σας φέρει μπροστά στην Οδό των Ιπποτών, που είναι χτισμένη πάνω σε δρόμο της αρχαίας πόλης. Πρόκειται για την κεντρική οδό της Παλιάς Πόλης, πλάτους 6 μέτρων, όπου θα συναντήσετε και τα περισσότερα μεσαιωνικά κτίρια. Εδώ βρίσκονται και τα καταλύματα των διαφόρων εθνοτήτων του τάγματος ή «Γλωσσών», με πιο εντυπωσιακό το Γαλλικό Κατάλυμα, την πρόσοψη του οποίου κοσμεί ο θυρεός του Μεγάλου Μάγιστρου.
Το 1522 μετά από αρκετές αποτυχημένες απόπειρες τελικά η Πόλη της Ρόδου πέφτει στα χέρια των Οθωμανών και ξεκινά η περίοδος της Τουρκοκρατίας (1522-1912). Δεν θα χαρακτηρίζαμε αυτή την περίοδο από τις πιο λαμπρές για την πόλη αλλά μάλλον το αντίθετο. Οι μεν οχυρώσεις αλλά και τα περισσότερα μεσαιωνικά κτίσματα συντηρούνται αλλά οι μετατροπές στις χρήσεις είναι σημαντικές. Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου μετατρέπεται σε φυλακή, το Νοσοκομείο των Ιπποτών σε στρατώνα, ενώ την ίδια ώρα κτίζονται πολλά τζαμιά, με εντυπωσιακούς μιναρέδες αλλά και λουτρά. Οι Έλληνες δεν είχαν πλέον το δικαίωμα να κατοικούν εντός των τειχών. Όσοι διατηρούσαν καταστήματα και γενικά όσοι εργάζονταν μέσα σ’ αυτήν έπρεπε να την εγκαταλείψουν το ηλιοβασίλεμα.
Το 1912 ξεκινά μια νέα περίοδος για τη Ρόδο, όταν καταλαμβάνεται από τους Ιταλούς. Η περίοδος της Ιταλοκρατίας (1912-1948) είναι μια περίοδος ανάπτυξης αλλά και μεταμόρφωσης της πόλης. Οι Ιταλοί κατασκευάζονται καλαίσθητα κτίρια, αναδεικνύουν τους αρχαιολογικούς τόπους, διαμορφώνουν τους ελεύθερους χώρους, εντάσσουν νέες χρήσεις σε αναστηλωμένα μεσαιωνικά κτίσματα και κηρύσσουν περιμετρικά του τειχισμένου οικισμού, γύρω από τις οχυρώσεις και την τάφρο, μια μνημειακή ζώνη πρασίνου, συνολικής έκτασης 150 στρεμμάτων ενώ ξανακτίζουν το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, που είχε καταστραφεί σε μια έκρηξη πυριτιδαποθήκης, που βρισκόταν στα υπόγεια γειτονικής εκκλησίας, το 1856. Το έργο της αναστύλωσης, που ξεκίνησε το 1937 και ολοκληρώθηκε το 1940, στηρίχτηκε στα αρχικά σχέδια των Ιπποτών και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές αλλοιώσεις παρόλα αυτά δεν παύει να είναι ένα συγκλονιστικό μνημείο..
Άλλα σημαντικά αξιοθέατα της Παλιάς Πόλης η οποία εκτός από μεσαιωνικά μνημεία, φιλοξενεί ένα ολόκληρο μωσαϊκό αρχαίων, βυζαντινών, οθωμανικών αλλά ιταλικών μνημείων είναι ο Ναός της Αφροδίτης, το Νοσοκομείο των Ιπποτών, όπου στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό Μουσείο, η Οπλοθήκη, το Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών, το Τζαμί του Σουλεϊμάν και το Μέγαρο της Καστελλανίας.
Η Παλιά Πόλη δεν προσφέρετε ωστόσο μόνο για ρομαντικούς περιπάτους. Πρόκειται όπως είπαμε για μια ολοζώντανη Πολιτεία, που κατακλύζεται -πάντα με σεβασμό στην παράδοση, καθώς απαγορεύεται οποιαδήποτε ρημοτομική επέμβαση- από κάθε είδους εμπορικά μαγαζιά, εστιατόρια, ταβέρνες ενώ η νυχτερινή της ζωή είναι παροιμιώδης.
No comments:
Post a Comment